Museo Etnolóxico Ribadavia

Museo Etnolóxico Ribadavia
Vista do patio interior do Museo

lunes, 1 de marzo de 2021

En marzo festexamos...

 Os festexos de marzo, entrada do equinoccio de primavera, son variados en Galicia. Pilar Vilaboi mergúllanos nas historias, lendas, tradicións da festividade do Día da Muller, do santo Adrián, da santa Francisca Romana, a romaría do Corpiño, o san Xosé... Coma tódolos meses son moitos os refráns e ditos deste mes de marzo: "Marzo marzolas ou Marzo marceiro: pola mañá cara de can, e pola tarde falangueiro".

 Premendo nos enlaces pódese descargar e consultar o texto completo.

 

                                                    

                                                                Descarga preme AQUÍ
                                                                

                                                                Consulta preme AQUÍ 

  

 [Fragmento do traballo de Pilar Vilaboi Freire]

 

 O mes de marzo é o terceiro mes do calendario. É coñecido tamén como mes de san Xosé por ser a festa de máis tradición no mes. O 21 de marzo é no hemisferio norte o primeiro día da primavera, pois cadra xeralmente co equinoccio de primavera. Aínda así chámanselle frebas de marzo aos primeiros días do mes, porque nestes días adoita facer mal tempo, como fixo en febreiro. Hai a crenza popular de que a lúa de marzo é a máis indicada para podar as árbores: os castiñeiros en minguante e os carballos en crecente, como apunta Eladio Rodríguez no seu Diccionario enciclopédico. Hai refráns vencellados ao san Marcos do 23 de marzo, como O millo polo san Marcos, nin nado nin no saco, e expresións que remiten ao tempo tolo e inconstante do mes, como Marzo marzolas ou Marzo marceiro: pola mañá cara de can, e pola tarde falangueiro. Cómpre lembrar que marzal non se debe usar como substantivo senón como adxectivo: Pascua marzal, trigo marzal. Outro adxectivo que alude ó mes é marza, que aparece en pega marza ou marceña, denominacións do gaio (Garrulus glandarius).

[...] 


Santuario Nosa Señora do Corpiño. Foto Vania López Arias

                                                  

 

O día da Anunciazón, as derradeiras xiadas son, e isto é o 25 de marzo. Comparte advocación coa Nosa Señora do Corpiño, máis coñecida coma O Corpiño, nome diminutivo do substantivo corpo. Hai quen di que o diminutivo é porque a santa é de medio corpo. Se o nome fose anterior á actual imaxe, faría alusión a un corpo santo enterrado. O santuario localízase no lugar do Corpiño, na parroquia de Santa Baia de Losón, no concello de Lalín, e, ademais de en marzo, celebran a sonada romaría o 23 e 24 de xuño. Converteuse nunha advocación mariana de intensa devoción en casos de males estraños, meigallos, mal de ollo, ramo cativo, doenzas psíquicas, etc. O sacerdote ponlles aos enfermos en diversas partes do corpo unha reliquia que, disque, ten pelo da Virxe. Canto á tradición oral, tivo en tempos moita devoción nos apuros da guerra, como se ve na cantiga Viva a Virxe do Corpiño, / orgullo da nosa terra, / que librou a moitos quintos / da dura morte da guerra!; ou estoutra: Quen é aquela Señora / que vai por aquel carreiro ? / É a virxe do Corpiño / que vai ver a do Cruceiro.

[...]