En decembro festexamos...

Pilar Vilaboi envólvenos neste texto nas celebracións do mes de decembro en Galicia. Achéganos á tradición a través de refráns, historias, cantigas: "Se polo Nadal neva, todo se aleda"; mais tamén á etimoloxía de nomes e apelidos, á hagiografía das santas e santos celebrados neste último mes do calendario gregoriano e décimo do romano: santa Bárbara, santa Baia, santa Lucía, san Silvestre, san Estevo, Domingos... 

Na Noiteboa non recollades a mesa que as ánimas tamén queren celebrala e por suposto acender o "lume novo".

Para gozar con todas as historias podedes descargar o consultar nos enlaces o texto completo de Pilar Vilaboi Freire.

 

 

Descarga preme AQUÍ

                                                                                      Consulta preme AQUÍ

 

 

[Fragmento do traballo de Pilar Vilaboi]       

 

O mes de decembro é o duodécimo e derradeiro mes do ano no calendario gregoriano; o seu nome procede do latín decimus, xa que era o décimo mes do calendario romano. Tamén se coñece como mes de Nadal ou O Nadal, por ser unha das festas sinaladas do mes e o conxunto de celebracións que comezan na Noiteboa, a noite do 24 de decembro, e rematan cos Reis, o 6 de xaneiro. Decembro tamén recibe segundo o Glosario de voces galegas de hoxe, de Constantino García, en Dumbría, o nome de mes de Santa Baia. Hai moitos refráns que aluden ao mal tempo destes días: Cando Nadal nada, sinal de boa anada; Entre Santos e Nadal, inverno caroal; Nadal mollado e xaneiro ben xeado; No mes de Nadal, a carón da lareira vaite sentar; No Nadal inverno a fartar; ou Se polo Nadal neva, todo se aleda.

...

[Canteiros en Vigo]. Foto Llanos. 1935. Fondo Fotográfico Museo Etnolóxico

 

O 31 é San Silvestre, do latín Siluester, testemuñado como nome só en época cristiá. Para os romanos era unha palabra de significado transparente por corresponder ao adxectivo silvester ‘boscoso, habitante dos bosques’ e de aquí ‘salvaxe, rústico’. É aínda un adxectivo de uso común co seu significado orixinal. San Silvestre é invocado contra os males da gorxa e como protector do gando bovino; tamén é patrón dos albaneis e mais dos canteiros. Foi un nome que se puxo de moda nos anos 90 nos Estados Unidos pola sona do actor Sylvester Stallone da serie de filmes Rambo. Tamén é un sonado personaxe O Gato Silvestre (orixinalmente Silvester J. Pussycat) dos debuxos animados americanos Looney Tunes. Xerou refráns como: San Silvestre, meigas fóra!; ou O día de san Silvestre vai nun ano e vén noutro e non se despe; e ditos como: San Silvestriño das perniñas tortas / avogadiño das nenas de Portas. Tamén se festexa nalgúns lugares este mesmo día Santa Comba, da que xa falamos no mes dedicado a agosto.